Holiday in Bali
बाली विनोदयात्रा
Dakshini Marathi Khajana
दक्षिणी मराठी खजाना
काळ बदलत॑का, नाही, लोके बदलतातका ? 3
In this series of 11 narratives RR takes us through the "then and now" of things.
एकदा रुब्बलते पीठच॑. पह्यिलंदा बरोर रगडल॑ नाही. पुन्हाईं रुब्बून पाह्म्हणका म्हणून एक आशा.
आज पाष्टे क्षवर करींगाला गेलों. वर्षाच शेवटल॑ दिवस, कसाला म्हणून एक निमिष योचना करलों. नंतर॑ वाटल॑, वर्षाला तीनदा तरीन डोस्केच जाड नंखर॑ उणे कराम॑ म्हणून. निघून गेलों. क्षवर कराच पोराकडे नंतर॑ द्याच दक्षिणा पह्यिलच देऊन, "इंग पा अप्पा, केंस काढलों काढलों नाही म्हणून काढ॑. तोंड नंखर॑ पाह्यास्क॑ असूनदे. पह्यिलेच॑ पाह्याला कार्टूनास्क॑ आहे. मध्य- मध्य अस॑ करूंका, तस करूंका, बरोर आहेका म्हणून कायीन विचारूको (विचार नोको)" म्हणून सांगिट्लों. तेवढच॑. दहाच निमिष, काम संपिवूनटाकला. आहेत॑ चार केंसाला अर्ध घंटे का काढींगेल॑ ? ऐंशी रुपे देऊनटाकून येऊनगेलों.
मला 1950, 1960, 1970 सये आल॑. पल्लवपुरमांत॑ अम्च॑ घराला कुप्पु म्हणून एक क्षवरका (हजाम) येईल॑. गांवालाच॑ तो एकच क्षवरका (हजाम). "आस्थान विद्वान" म्हणतील की, ते मादरी. क्षवरकाला अम्ही तेम्हा तेम्हा कास देणे नाही. कापणी तेम्हा चार महिनेला यास्क॑ धान (धान्य) देणे, तजविना दीपावळीला धोत्र॑, चोक्कोट-तेल, शीकाच पूड, नंखर॑ पल्लम, संक्रांतीला तांदूळ, केळे, गूळ, नंखर॑ पल्लम, वगैरा द्याच दंडक.
मझ॑ बापा सांगून पाठिवतील॑, "कुप्पूकडे मोक्षवरम वेंडाम" म्हणून सांगे म्हणून. मला वाटले, कसाला मोक्षवरम नोको म्हणतात॑, कुप्पु कस॑ मोक्षवरम देईल॑ म्हणून. उदंड वर्षाच नंतरच॑ मला समजल॑, बापा सांगिट्लते "मोक्षवरम" नहो, परंतु "मुख क्षवरम (shaving)" म्हणून.
कुप्पूला पाह्यिलतेच मला नंखर॑ भेंच॑. काळ॑, दांडक॑ मोठ॑ मीशा ठींगून असेल॑. कोंबडाच डोस्के धरास्क॑ मझ॑ डोस्के धरून अपणाच घाणक॑ मांडीव॑र ठिवून केंस कापेल॑. त्यज नंतर॑ त्यज लोंक क्षाडाक्षरम म्झणून येईल॑. तला दीड डोळे. तसच करेल॑. डोस्के, पाठ॑ बेष धरून सोडल॑.
एकदा मी पांच वर्षाच नंतर॑ डेल्हींत्सून आलतेम्हा तोच आला. पांच वर्षाच खाणी सांगत मझ॑ केंस पोणावांटा काटूनटाकला. मलाच मझ॑ खूण कळ्ल॑ नाही म्हणजे, कस॑ असलासल॑ ! डेल्ही पर्तून गेलतेम्हा लोके विचारले, "क्यों, चंद्रन जी, ईटा सलून मे बाल कठवाया क्या ?" तेथ॑ रोडांत क्षवरका बसलसतील॑. येणार मनुषाला दोन विटका व॑र बसिवून क्षवर करतील॑. ते करतां "ईटा सलून" म्हणतील॑. त्यांच काम कस॑ असल॑ म्हणून सांगणेच नोको !
अण्की नंखर॑ वेळांत॑ नव॑ वर्ष उजते. सकल लोकहीं सकुषाल असांव॑ म्हणून देवाला नवसींगतों. मझ॑ पटीसून मी तुम्हाला सांगतों, नव॑ वर्षांत॑ मी हे मादरी क्षवर करींगाच विषय अग्गीन लिव्हून तुम्हाला कापना.
Comments :-
जयरामन :- तुम्ही अस॑ लिव्हून अमास मोट्टै बडिवूनटाकलास्क॑ आहे अहो. असलतरीन, तुम्च॑ एक केंसाला वीस रुपे देलते उणेच. पाप हजाम हुडुकून हुडुकून cut करामकिनी. पुढलंदपा एक केंसाला शंभर द्यांत॑. डोस्के नीट पळ-पळा करेल॑.
L. नरसिंह राजु :- हे वर्षाच Best Writter Award, "Writting Marathi in English" तुम्हालच अहो. उदंड सूपरविणी आहे.
गिरिजा दिनकर :- मी नव॑ वर्षांतच हे वाचल॑ आहें. गळा कापलास्क॑ नाही. अणी, कथा-कालक्षेप ऐकास्क॑ आहे. तुम्हाला अम्च॑ नव॑ वर्षाच प्रणाम.
......Save DM
Write DM......
Eka dha rubbaltha peetacha, payillandhaa barora ragadlanahi, punayi rubbun paavumnaka manu eka aasaa.
Aaje paashte kshavara karingaala gelon. Varshaacha sevatla dhivasa kasaala manu eka nimisha yochana karlon, nanthara vaatla varshaala theen dha thiri doskaacha jada nankara una karanvan manu, nigungelon. Kshavara karaacha poraakada nanthara dhyaacha dakshina payillacha dhevun, 'Inga paa appa, kesa kaadlon kaadlonahi manu kaade, thonda nankara paayaaska asundhe, payillacha paayaala cartoonaaska ahe. Madhdhe madhdhe asa karunka, tasa karunka, barora aheka manu kaayin vichaaruko' manun saangitlon. Thevdacha dhahaacha nimisha, kaam sampivuntakla, ahetha chaar kesaala ardha ghanteka kaadingala? Ayins ruppe dhevuntakun evungelon.
Mala 1950 - 1960 - 1970 saye ala. Pallavapuraantha amcha gharaala Kuppu manu eka kshavaraka yeyila. Ghaavaanlaacha tho eklaacha kshavaraka, Asthaana Vidwan manthila ki the madhiri. Kshavarakaala ami themma themma kaasa dhena nahi, kaapni themma chaar mahinaala yeyaska dhaan dhena, thyaajavina Deepaavalila dhothra, chokkota thela, seekkaacha poode, nankara pallum, Sankarantheela thaandhoola, kela, ghoola, nankara pallum, vagairah dhyaacha dhandaka.
Maja Baapa saangun paativtheela, 'Kuppukada mokshavaram vendaam' manu sange' manu. Malaa vaatala, kesaala mokshavaram nokko manthaatha, Kuppu kasa mokshavaram dheyila manu. Udhanda varshaanantharacha mala samjala, Baapa sangitlathe 'mokshavaram' naho, paranthu 'mukha kshavaram (shaving)' manu.
Kuppula payilthacha mala nankara bhen cha, kaalaa, dhaandka, motta meesaa teengun asala. Kombdaacha doska dharaaska maja doska dharun apnaacha ghaanka maandivora tivun kesa kaatala. Thyaaj nanthara thyaaja lonka kshadaaksharam manun yeyila, thela dheed dhole, tasacha karala, doska, paate besha dharun sodala.
Ekadha mee paanch varshaananthara delleenthasun althemma thocha ala. Paanch varshaacha kaani sangatha maja kesa ponaavanta kaatuntaklaa. Malaacha maja koona kallanahi manje kasa aslaasala! Delli parthun gelthemma, loka vichaarle, 'Kyon Chandranjee, eetaa saloon mein baal katvaayaa kya?' Theththa roadaantha kshavaraka baslaasthila, yenaara manushaala dhone vitkaraavora basivun kshavara karthila. Thya karthaan Eeta saloon manthila, thyaancha kaama kasa asala manu saangnacha nokko!
Aniki nankara velaantha nava varsha ujtha, sakala lokayi sakushal asanva manun dhevaala navasingthon. Maja patteessu mee thumaala sangthon, nava varshaantha, mee ye madhiri kshavara karingaacha vishaya aggi livun thumaala aggi kaapna.
Comments :-
Jaya Raman N :- Thumi asa leevun amassa mottai padivuntakkalaska aayeh oh. Asultherein thumcha ek kensala v(b)ees rupey detha vunacha. Paapa hajama hudukkun hudiukkun cut karamakini. Pullandhapa ek kensala sembar dhiyantha. Doska neet pala pala karala.
L Narasimha Raju :- This year MDMS best writer award "Writing Marathi in English" thumalacha ho. udhanda supervani ahe.
Girija Dinakar :- Me nava varshanthacha yeh vachaala aahein. Gala kaapthaska nahi Ani katha kalatsheba aikthaska aahe. Tumala amcha nava varshantha pranams.