Holiday in Bali
बाली विनोदयात्रा
Dakshini Marathi Khajana
दक्षिणी मराठी खजाना
शब्दालंकार - 2
Taking cue from some head-words in the “Figures of Speech” section of the DM Dictionary, Shri. Rajaram Ramachandran regales us with his शब्दालंकार, a series of 17 writings.
अडव पात्र
अडव पात्र fig a hurdle. अडचण. अडव याच.
आरार सातवींतसून अक्रावी पतोरी (पर्यंतीन) बोर्ड हैस्कूल नन्निलमांत वाचला. वीदिविडंगन घरांत्सून सात आठ पोरे ते शाळेंत वाचले. पह्यिल॑ ते पोरां बरोर चालत गेला. उन्हाळा दिवस जमीनांतल॑ कापणी संपल्होत म्हणजे अडवाटे जमीनांत उतरून जाऊया. अर्ध, पोणा मैल उणे होईल. पाऊसाळा दिवस म्हणजे फिरूनच जांव॑. आरार एकलाच ब्राह्मण पोर. बाकी पोरे अस्कीन जमीनांत उतरूम काम करणार. दोन जमीना मद्धे असाच लंगोटीस्क वाटेंत चालून नूंजातील (निघून जातील). परंतु, आरारला तस होईना, निसरून निसरून जमीनांत पडूनजाईल. अंगरखा, विजार (निजार), पिशवी, पुस्तक अस्कीन ओल॑ होऊनजाईल.
जमीनांत काम नाहीतेम्हा घरच॑ बैलबंडि काढींगून जा म्हणतील. दोघ, तीघ पोरेयीन येतील, त्यांत एकला बंडि हांकल. बंडींत जाणे म्हण्जे फिरून जांव॑, श्रीवंचियम वाटे. पह्यिल॑ नदींत पाणींत उतरून जांवस्क होत. एक दोन वर्षांत नदीवोर जायाला वाट करूनटाकले. नदींत पाणी भरून असताना बंडि हांकणार पूर्त बंडींत असेल, बाकी पोरे पिशवी अस्कीन हातांत काढींगून शेदारीच एक कट्टाच वाट असेल, त्यांत चालून जाऊन दुसरी पटीस ओठाकलसतील (होठाकलसतील).
बंडींत जायाच दिवस श्रीवंचियमांत एक अडचण असेल. तेथ एक छत्र होत॑, एक जवळी दुकानवाले चालिवत होते. तेनी आरारच मामाला उदंड पह्जतेनी. ते छत्राच संपाकीला एक लेंक होती. तिनयीन आरारच शाळेंतच वाचत होती. आरार सातवी वाचताना ते पोरी आठवींत होती. शाळेंत पोरे पोरी दोघदनेयीन वाचलतरीन, एक दुसरे बरोर बोलताने. कोणतरीन पंतोजी लोक प्हाऊनटाकले म्हण्जे मारेच. अत्ता हे पोरी बंडींत वेघली म्हण्जे बाकी पोरांना अवडना. नंखर भारी शरीर. बाकी असाच ठिकाण आरार, तीघ पोरे बसांव॑, त्यांत एकला बंडी हांकणार. मध्ये बंडी जातां जातां बैल शेण घाट्ल॑ म्हण्जे (घालेल), फार श्रम, घाण, कंटाळा. कायतरीन वेडवंकड॑ हाळहरकु खाल्ल्होत म्हणजे ढाळल॑. पूंस उचलून फिरिवून बडिवल. कष्ट कष्ट. आरारा बरोर मात्र तिन बोलेल. पोरे सांगतील, ते पोरी बंडींत यांव॑ म्हणजे अम्ही येईना म्हणून. धर्मसंकट, एक पोरीच अडचणामळे तीन पोरे येईनात. ते एक पटीस असूनदे, पोरे येईनातर बंडी कोण हांकणे ? आरार माप्पिळ्ळैकुप्पम पतोरी श्रम नाहीत हांकूनटाकेल, त्यज नंतर एक मील तिरुवारूरांत्सून मायवरम जायाच मुख्य बीद, घटिकाला एक बस येईनातरीन, ते एक मील जाजोरी दोन तीन बस अवश्य येईल. निरुंद बीद, दोनीपटीसयीन झाड, चालून जाणार लोक, चार पांच सैक्लांत जाणार, बंडी एक दोन, कसकी बंडी हांकींगून नूंजाईल (निघून जाईल). बैल दोनयीन फार षाण॑, शेण पूर्त घालनास्क होत म्हणजे. अस॑ तीन वर्ष पळूनगेल॑. आरारच बापाला वाटले, अत्ता लोंकाला सैकल घेऊन देऊया म्हणून. घेऊन दिले. खाले पडून वोर पडून सैकल शिकला.
सैकलामळे दोन उपयोग. एक, हळ्ळु निघूया, लोक्कर शाळेला नूंजाऊया (निघून जाऊया), श्रीवंचियम वाटे गेलतरीन ते पोरीच अडचण नहोत॑. चिंता वारले. अण्खीन एक सांगांव॑, दुपारा घराला जेवाला जायाला पंतोजी लोक आरारच सैकल काढींगून जातील.
21-05-2018
(Re-written in DM script b y ARV)
अडव पात्र
अडव पात्र fig a hurdle. अडचण. अडव याच.
rr savveenthasun akravin pathori Board High School, Nannilamaantha vaachla. Veedhividangan gharaanthasun chaar milaavora dhoora. Ghaavaanthasun saath aat pora thae shaalaantha vaachle. Payilla thae poraan borora chaalath gela. Unaala dhivasa jaameenaanthala kaapani samplotha manje adavaate jameenaantha uthrun jaavuya. Ardha pona mila una hoyila. Pousaala dhivasa manje pirunacha jaanvan. rr aeklaacha brahmana pora. Baki pora askin jameenaantha uthrun kaam karnaara, dhone jameenaa madhdhe asaacha langotiska vaataantha chaalun nunjaathila. Paranthu rraala thasa hoina, nisrun nisrun jameenaantha padun jaayila. Angarka, nicker, pisivi, pusthaka askin ola hunjaayila. Thasacha olaansi shaalaala jaayila.
Jameenaantha kaam naahithemma garcha bail-bandi kaadingun jaa manthila. Doga theena poorayin yethila, thyaantha aekla bandi aankala. Bandintha jaana manje pirun jaanvan, Srivaanchiam vaate. Payilla nadintha paanintha uthrun jaanvaska hotha, aeka dhone varshaantha nadhivora jaayaala vaata karuntakle. Nadhintha paani barun asthaana bandi aanknaara poortha bandintha asala, baaki pora pisivi askin aathaantha kaadingun sedhaaricha aeka kattacha vaata asala thyaantha chaalun jaavun dusri patisa hotaaklaasthila.
Bandintha jaayaacha dhivasa Srivanchiamaantha aeka adchan asala. Theththa aeka chathra hotha, aeka javuli dukhaanwale chaalivatha hothe. Theni rraacha mamaala udhanda pajjethani. Thae chathraacha sampaakila aeka lenke hothi, thinayin rraacha shaalaanthacha vaachatha hothi. rr saathvin vaachthaana thae pore aatvintha hothi. Shaalaantha pora poree dogadhane vaachalthirin aeka dusarae barora bolthaanae. Konthirin panthoji loka paavuntakle manje maaracha. Aththa hae pore bandintha vaegli manje baaki poraana avadna. Nankara baari shareera. Baaki asaacha tikaana rr, theega pora basaanvan, thyaantha aekla bandi aankala. Madhdhe bandi jaathan jaathaan baila shaena gaatla manje (gaalala), paar srama, gaanae, khantaalaa. Kaaythirin veda vankada, aaloo harku kaallotha manje daalala, poosa uchlun pirivun badivala. Kashta, kashta. rraa barora maathra thina bolala. Pora saangtheela thae pore bandintha yaanvan manje ami yeena manun, Dharma sankata, aeka poreecha adchanaamala theen pora yeinaatha. Thae aeka patisa asundhe, pora yeinaathra bandi kona aankala? rr Mappillaikuppam pathori srama naahitha aankuntakila, thyaja nanthara aeka mila Tiruvaruraanthasun Mayavaram jaayaacha mukhya beedhe, gatkyaala aeka bus yeinaathirin thae aeka mile jaajori dhone theene bus avasya yeila. nirundh beedhe, dhoni patisayin jaadi, chaalun jaanaara loka, chaar paanch cyclaantha jaanaara, bandi aeka dhone, kasaki bandi aankingun nunjaayila, baila dhoneyin paar shaana, shaena poortha gaalnaaska hotha manje. Asa theen varsha palungela. rraacha baapaala vaatla aththa lonkala cycle gevun dhevuya manun. Gevun dhile. Kalle padun vora padun cycle sikla.
Cyclaamala dhone upayoga, aeka allu niguya, loukara shaalaala nunjaavuya, Srivanchiama vaate gelthirin thae poricha adchana nahotha. Chintha vaarla. Anikin aeka saangaanvan, dupaara gharaala jevaala jaayaala panthoji loka rraacha cycle kaadingun jaathila.
21-05-2018