Holiday in Bali
बाली विनोदयात्रा
Dakshini Marathi Khajana
दक्षिणी मराठी खजाना
Tips & Taboos 1
मझ॑ आजीम्मा, अम्मा, बापा, मझ॑ ल्हान वयेंत॑ सांगाच उपदेश
-
उंबरा वलांडताने
-
उंबरा वर बसून काहीं खाताने
-
पाष्टे वेळ नुस्त पोटांत केळे खाताने
-
पाष्टे उठून दांत घासनास्क॑ काहीं खाऊन पीवून करताने
-
गांवाला जायाला ठिवलते अण्थूणावर घरांत निजताने
-
अण्थूणावर निजलास्क॑ काहीं खावून पीवून करताने
-
ओठाकलास्क॑ पाणी की कॉफी टी की पीताने. बसून पींव॑(पीम॑)
-
ओठाकलास्क॑ औषध घेताने. बसूनच तोंडांत घालिंगांव॑
-
जांभाई सोडताना झालतेपूर्त तोंड झांकिंगांव॑.
-
गावांला निघताना घरचकडे जातों म्हणून सांगताने. जावून येतों म्हणून सांगांव॑
-
उनू अनू भातांत॑ ताक, दहीं घालिंगताने
-
रात्रि जेवताना दहीं घालिंगताने. ताकच घालिंगांव॑
-
उष्ट हातावाटे जेवलते पान काढताने. हात धुविंगून नंतरच काढांव॑
-
शिंतोडे पडताना गांवाला निघताने
-
हजामाकडे डोस्के दाखिवूनटाकून स्नान करनास्क॑ काहीं खावून पीवून करताने
-
हजामाकडे जावून अलतर॑ स्नान करूनटाकून, जानव॑ बदिलिवूनटाकूनच देवपूजाला बसांव॑
-
ऊंशी वर बसताने
-
संध्याकाळ नंख कट करताने (कापताने)
-
बायको पोरी डोस्के उक्कलिंगून असताने
-
डोस्के वर तेल ठींगून अर्सा पाह्ताने
-
दिवा लावलांपिरी पंढ्र॑ पदार्थ - मीठ, दूध, दहीं, ताक, लोणी, तांदूळ॑, वगैरा घेताने
-
शुक्रवार मीठ घ्याला चोक्कोट वार॑
-
अवळा, अल॑ (ginger), पाला अयितवार (आदित्यवार) संपाकांत मिळिवणे, खाणे, श्रेष्ट नहो
-
अयितवार अवळा खाल्लतर॑ गू खाल्लतास्क॑
-
शनिवार पाला करणे श्रेष्ट
-
अमावास्य दिवस॑ केळे संपाकांत प्रयोग करणे श्रेष्ट
-
द्वादशी दिवस॑ अगस्ति उपयोग करणे श्रेष्ट
-
उष्ट हातावाटे कावळा की, वेगळ॑ कसाल की हांकताने
-
रात्रीच वेळ पडसावली पाह्ताने
-
छाडी सांगताने, लटक॑ बोलताने, खर॑ बोलाला प्रयत्न करांव॑
-
दिवा लावलांपिरि फूल॑ तोडताने
-
दिवा लावलांपिरि केवडे उडिवताने (?)
-
एक केळे घेताने
-
एक वस्त्र नेसून चोक्कोट काम करताने
-
फूल॑ उडिवताने
-
हंडा पाल्ते घालताने
-
आरती एकले धरून करताने
-
फूल॑ पूजाला विसलून कराम॑
-
तुलसी विसलताने
-
पडुका नाहीते स्नान करताने
-
मंगळारती दोन हातावाटे लावींगताने
-
कावळा डोस्के वर (डोई वर) बडिवलतर॑ समेच डोस्के वरून स्नान करूनटाकूनच घरांत घूसांव॑
-
जेवताना उष्ट आंगावर पडूनगेल॑ म्हणजे समेच डोस्के वरून स्नान (आंघोळी/आंग धुवणे) करूनच घरांत घूसांव॑. पुन्हाईं बसताने.
-
झिंपर॑ डोस्के ठींगून बाहेर जाताने
-
ओठाकलास्क॑ विंचरिंगताने
-
संपाक खोलि, जेवाच ठिकाणांत॑ बसून विंचरिंगताने
-
शुक्रवार लोणी तावताने
-
शुक्रवार॑, मंगळवार॑ नंख काटताने
-
शुक्रवार॑ सुईं(सूंईं) दोरा ओवताने, फडकी शिवताने
-
दिवा लावलांपिरि सुईं(सूंईं) दोरा ओवताने, फडकी शिवताने
-
सायंकाळीच वेळ निजताने
-
मठांत की घरांत की श्राद्ध॑ (शाद्ध॑) पक्ष करतान की, लोके भरून जेवत होते म्हणजे, आचार-लोके उठलांपिरीच अम्ही हात धूईंगाला उठांव॑
-
असलते समयांत॑, शेवटल॑ पानाला शेवटल॑ पदार्थ (ताक) वाढजोरि अम्ही हात धूईंगाला उठताने
-
धान (धान्य) व्ह्याच॑ (होयाच॑) जमीनाव॑र चालून जाताने, चप्ली घालींगून चालताने, चप्ली हाती काढींगून चालांव॑ (पल्लवपुरमांत॑ जमीन खाली असताना अडव॑ वाटे जायाला जमीनांत॑ उतरून चालून जाईना)
-
धान (धान्य) द्याच जमीना व॑र चप्ली लागताने
-
जेवताना डाव॑ हात भोईं व॑र रोवताने
-
जेवाला बसून गेलतर॑ मधे उठताने
-
जेवताना दुसरेंच पानांतल॑ उष्ट कायीन काढून खाताने
-
जेवताना डावे हातावाटे कायीन काढून घालिंगताने. दोन हातीं उष्ट करिंगताने
-
झालतेपूर्त जेवणे मधे पाणी पीनात असणे श्रेष्ट. जेवून संपलांपिरि पाणी पीवुया. मिरशिंगाच तिक्कट लागूनगेल॑तर॑ वेगळ॑ वाट नाही
-
जेवलांपिरि समेच निजताने. एक दोन घंटे थांबून निजूया
-
जेवताना कायीं नोको(नको) म्हणनास्क॑ घाट्लते अग्गि खावूनाटाकांव॑
-
निदान जेवणे. भरून भरून तोंडांत घालिंगून लोक्कुर लोक्कुर जेवताने
......Save DM
Write DM......
Maja aajimma, amma, bapa, maja laahna vayaantha, saangaacha upadesa
-
Umbra valaandthaane.
-
Umbra vora basun kaayin kaathane.
-
Paashte vela Nustha potaantha kela kaathaane.
-
Pashte utun dhaantha gaasnaaska kayin kaavun livun karthaan.
-
Ghaavaala jaayala tivaltha anthunaa vora gharaantha nijthaane.
-
Anthuna vora nijlaaska kaayin kaavun livun karthaane.
-
Otaaklaaska paani ki coffee tea ki peethane, basun piyaanva.
-
Otaaklaaska aushadh gethaane, basunacha thondaantha gaalingaanva.
-
Jaambaayi sodthaana jaalta poortha thonda jaankingaanva.
-
Ghaavaala nighthaana gharchaan kada jaathon manun saangthaane, jaanvun yethon manun saangaanva.
-
Unu unu baathaantha thaaka, dahi ghaalinthaane.
-
Raathri jevthaana dahi ghaalinthaane, thaakacha ghaalingaanva.
-
Ushta haathaavaate jevaltha paana kaadthaane; haatha duvingun nantharacha kaadaanva.
-
Sinthode padthaana ghaanvaala nigthaane.
-
Hajaamaakada doska dhaakivuntakuna snaan karnaaska kaayin kaavun pivun karthaane.
-
Hajaamaakada jaavun althara snaan karuntakun Jaanava badhilingutaakunacha deva poojaala basanva.
-
Oonsi (pillow) vera basthane
-
sandhyakala nanka cut karthaane
-
baiko pori dhoska vukklingun asthane
-
dhoskavera tel theenkun arsa paathaane
-
Diva laavlaampiri pandra padhaartha - meeta, dhoodha, dhahi, thaaka, loni, thaandhoola, vagairah, gethaane, dhethhane.
-
Shukravaara meeta gyaala chokkata vaara.
-
Avla, ala (ginger), paala ayith vaara (Aadhitya vaara) sampaakaantha milivana, khaana sreshta naho.
-
Aithvaara avla khaallathra .......... khallathaaska.
-
Shanivaara paala karna sreshta.
-
Amavaasya dhivasa kela sampaakaantha prayog karna sreshta.
-
Dwadashi dhivasa agasthi upayog karna sreshta.
-
Ushta haathaa vaate kaavlaalki veghla kasaalki aankthaane
-
Raathricha vela padasaoli paathaane.
-
Chaadi saangthaane, latka bolthane, karra bolaala prayathna karaanva
-
Dhiva laavlaampiri pula thodthaane.
-
Dhiva laavlaampiri kevde udivthaane.
-
Yeka kela gethaane
-
Yeka vastra nesun chokata kaama karthane.
-
Pula udivethaane
-
Handa paaltha gaalthaane
-
Aarthi yekle daroon karthane
-
Pula pooja LA vishulun karaama
-
Thulasi visalthaane
-
Paduka nayeetha snanan karthane
-
Mangakarthi doane(two) haathavaata laingethaane
-
Kaavlaa doskaavora (doyeevora) badivalthara samacha doskaavorasun snaan karuntakunacha gharaantha gusaanvan.
-
Jevthaana ushta aangaavora padungela manje samacha doskaavorasun snaan (angoli/aangadhuvana) karunacha gharaantha gusaanvan. Punayi basthane.
-
Jimpra doska teenguna baayaara jaathaane.
-
Otaaklaaska vinchringthaane.
-
Sampak koli, jevaacha tikaanaantha basun vinchiringthane.
-
Shukravaara loni thaavthane.
-
Shukravaara, Mangalavaara nankha kaadthaane.
-
Shukravaara suin dhora ovthaane, padki sivthaane.
-
Dhivaa laavlampari suin dhora ovthaane, padki sivthaane.
-
Saayankaalcha vela nijthaane.
-
Mathaantha ki, gharaantha shaardha (shraardha) paksha karthaanaki, loka barun jevatha hothe manje, aachaar loka utlaampri cha ami haath duingaala utanvan.
-
Asaltha samayaantha, sevatla paanaala sevatla padhaartha (thaaka) vaadjori ami haath duingaala utathaane.
-
Dhaan vaayacha zaminaavora chaalun jaathaana, chappli ghaalingun chaalthaane, chapli haathi kaadingun chaalaanva (Pallavapuraantha zameena khaali asthaana adava vaate jaayaala zameenaantha uhrun chaalun jaayina).
-
Dhaan dhyaacha zameena vora chapli laagthane
-
Jevthaana daava haatha boyeevora rovthaane.
-
Jevaala basungelathra madhdhe utathaane.
-
Jevthaana dusaraancha paanaanthla ushta kaayin kaadun kaathaane.
-
Jevthaana daava haathivaate kaayin kaadun ghaalingthaane, dhone haathayi ushta karingthaane.
-
Jaalte poorta jevna madhdhe paani peenaatha asana sreshta. Jevun sampkaampiri paani pivuya. Mirsingaacha thikkata laagungelathra veghla vaata nahi.
-
Jevlaampiri samacha nijthaane, aeka dhone ghante thaambuna nijuya.
-
Jevthaana kaayin nokko mannaaska ghaatlatha aggi kaavuntakaava.
-
Nidhaana jevanva, barun barun thondaantha ghalingun loukara loukara jevthaane.