Holiday in Bali
बाली विनोदयात्रा
Dakshini Marathi Khajana
दक्षिणी मराठी खजाना
“Aho, Ek Kshana Aikathaanthaka?”, is a collection of Shri. Rajaram Ramachandran’s postings (in Roman DM). They are flavoured with nuances of a bygone era of our community. Laced with fine humour, they take us to that nostalgic world.
The transcripts into DM and voice-clips are of Ananda Rao Vasishta.
"नाव"
पह्यिले अग्गीन लेंकरांना नाव ठिवताना एक नाव देवाच ठिवतील॑ - एक नाव नक्षत्राच व॑र, अण्खी एक नाव आजा,पणजाच ठिवतील॑. देवाच नाव कां ठिवतात म्हणजे थोरळे लेंकरांला बलावताना देवाच नाव सांगून बलावलतर॑ लेंकराला बलावलास्कीन असेल॑, देवाच नाव घेट्लास्कीन असेल॑. पुण्य मिळेल॑ म्हणून. "कल्कि" (क्रिष्णमूर्ति), "आनंद-विकटन" सोडून "कल्कि" पत्रिका आरंभ करताना (1951-52 म्हणींगतों) एक खाणी लिव्हल्होते. एक हिमटा मनुष उष्ट हाता वाटे कावळा पणीं हांकना. भाताच शीत पडून जाईल॑ म्हणून. देऊळ गोपुर॑ अग्गीन जाईना. हुंडींत॑ पैसे घालांवकी म्हणून, देवाच नावच काढना, तसलतोच शेवटल॑ काळ येऊन गेल॑, बलायींगून जायाला यम किंकर॑ दोघदने येऊन गेले. म्हाताराला काय करांव॑ म्हणून कळ्ळ नाही. बाईलीला बलावाम॑ म्हणून वरडला, "शिवा, शिवा, शिवा...... काय कराम॑, भेंत॑ गोष्ट बरोर आल नाही, बाईलीच नाव शिवकामि, "शिवां"तच गोष्ट रहून गेल॑. किंकर॑ काय करांव॑ म्हणून योचना करले. तेनाला आज्ञा काय म्हण्जे, "मनुष हिमटा, कोणालीन उपकार॑, चोखोट॑ काम करलते नाही, नरकाला बलायींगून यावा" म्हणून. अत्ता मनुष शिवाच नाव काढल-ते-करतां किंकर॑ म्हाताराला स्वर्गालेच बलायींगून गेले. चित्रगुप्त सोडला का ? तो म्हाताराला विचारला, "तू शिवा, शिवा, शिवा म्हणून तीनदा वरडलास्की, कसाला" ? म्हातारा सांगिट्ला, "मी मझ॑ बाईलीला शिवकामि बलवतों" म्हणून. तेवढच, दुसर॑ क्षण॑ तो नरकांत॑ होता ! तेवढेच खाणी.
मझ॑ नाव कस॑ आल॑ ? मी उजून अक्रवां दिवसी, मलाहीं मझ॑ अम्मालाहीं पाणी घालून घरांत॑ मिळिवून पुण्यावचन॑ करलते दिवस॑ राम-नवमी, त्यजा करतां मझ॑ नाव रामचंद्र म्हणून ठिवले ! मझ॑ आजिम्मा मला दिवसाला शंभरदा "रामा, रामा" म्हणून बलावतील॑. "तुज नाव काढलतरच॑ मला पुण्य रे" म्हणतील॑ !
Payillaggi Lenkraana Naava tivthaana eka naava Devaacha tivthila – eka naava nakshatra vora, aniki eka nava aaja, panajaa cha tivthila. Devaacha nava kan tivthaatha manje, thorle lenkrala balavthana devaacha nava sangu balavalthara, lenkraala balaavalaaski asala, devaacha nava getlaaski asala, punya milala manu. Kalki (Krishnamoorthy) Ananda Vikatan sodun Kalki pathrika aaramba karthaana (1951-52 maningthon) eka kani livlothe. Eka himta manusha, ushta haathaavaate kawla pini aankna, baathaacha seethe padun jayila manu, devul, gopura aggi jayina, hundintha paise gaalavaki manuna, devaacha navacha kaadna, tasalthocha sevatla kaala evungela, balaangu jayaala yama kinkara doga dhane evungele. Maathaarala kaye karma manu kallani. Bayilila balaavaan manu varadlaa, ‘Siva, Siva, Siva….). Kaye karma, bhentha ghoshte borora ala nahi, baayileecha nava Sivakami, ‘Siva’nthacha goshte ravungela. Kinkara kaye karma manu yochana karle. Thenaala agya kaye manje, ‘manusha himta, konali upakara, chokkata kaama karlathe nahi, narakaala balangu yavan’ manu. Aththa manusha ‘Siva’ cha nava kadlathakarthan kinkara maathaaraala Swargaalacha balangu gele. Chitraguptha sodalka? Tho maatharaala vichaarla, ‘thu Siva, Siva, Siva manu theen dha varadlaaskee, kasaala?’. Maathaara sangitla, ‘mee maja bayila Sivakamila balavalon’ manu. Thevdacha, dusara kshana tho narakaantha hotha! Thevdacha Kani.
Maja naava kasa ala? Mee ujuna akravan divasa, malayi maja ammalayi phani ghalun gharaantha milivun punyahavachan karlatha divasa Rama Navami, tyaja kartha maja naava Ramachandra manu tivle! Maja ajimma mala divasaala sambar dha ‘rama, rama’ manun balaavthila, tuja nava kadlatharacha mala punya re manthila!