Holiday in Bali
बाली विनोदयात्रा
Dakshini Marathi Khajana
दक्षिणी मराठी खजाना
“Aho, Ek Kshana Aikathaanthaka?”, is a collection of Shri. Rajaram Ramachandran’s postings (in Roman DM). They are flavoured with nuances of a bygone era of our community. Laced with fine humour, they take us to that nostalgic world.
The transcripts into DM and voice-clips are of Ananda Rao Vasishta.
"बरोर बोलणे"
अम्ही अग्गीन हे भूतळांत॑/भूलोकांत॑ केवढ॑ दिवस, महिने, वर्ष जीवांत असणे म्हणून निश्चयाविणी सांगाला होयना, नहो का ? तेम्हा अम्ही असाचपतोरी संतोषांविणी असूम्हणे. झालते पूर्त अमच॑ आजू बाजू असणारहींन॑ संतोषांन असाला अमचान काय होईलकी यथा शक्ती करूम्हणे. म्हणजे काय, चोक्कोट गोष्ट बोलुम्हणे, कय उपकार कोणाला करांव॑ की अमचान केवढ॑ होईल की तेवढ॑ करूम्हणे. उपकार कराला होईना तरीन पर्वा नाही, अपकार करनास्क॑ असूम्हणे. कोणाच बरोरीन र्राग करणे नको, भांडणे नको, कोणाच मन्नीं कष्ट होयास्क॑ बोलणे नको. हांसून मष्किरी करेत बोलत असूम्हणे. कोणीं अम्हाला मष्किरी करले म्हणजे, अम्ही चूक म्हणींगणे नको. माय-बाप, आजा-आजी, दल्ला-बाईल॑, लेंकरे-बाळ॑, भाऊ-बहीण॑, सोयरे-धायर॑ अस्क्यांनी बेष पाह्यींगम्हणे. अस्कां बरोरीन मिळत-झुलत असूम्हणे. पूजा-पुनस्कार करत असूम्हणे. देऊळ-गोपुर॑ जाऊन येवम्हणे. कोणालीन शिवा देऊन बोलणे नको.
मला सये आहे. 1971आंत॑ मी हे गावांला देल्हींत्सून लीवांत आलसताना मझ॑ मामी एक दूधवालीला "दूधेच बरोर अस्त॑ नाही" म्हणून शिवा देले. तिन॑ काय म्हणट्ली, "दूध बरोर नाही म्हणून कसाला वरडतीस॑, आज प्राण गेल तर॑ उद्या दूधाच (संचायन)" म्हणून. कसाला बोलाम॑, कसाला म्हणींगाम॑ ? (मामी सौख्यांन आहेत). अम्ही लोकांबरोर कस॑ वागतों की तसेच लोक॑ अम्च॑ बरोर वागतील॑. अत्ता मी हे अग्गीन लिव्हतों. वाचाच लोकांना अवडते की नाही की म्हणून मी योचना करत नाही. एक दोघ दन बेष आहे म्हणतात॑. मझ॑ मेह्वणे दोघ दन बेष आहे म्हणतात॑. तेनाला वेगळ॑ वाट नाही. त्यंच बहिणीला मला वराड करून दिलेत॑. तीन चार दन "यो कसाला कापतो" म्हणून मणींगूया, परंतू तेनी सांगत नाहीते, मी लिव्हाच वाचत नाहीते तेवढ॑च. तस॑ तेनी काहीं म्हणट्ले तरीन मी चूक म्हणींगना. मझ॑ व॑र चूक ठींगून दुसरांव॑र चूक कस॑ म्हणाला होईल॑ ? मी स्थिती समजींगाम॑. हळ्ळु लिव्हाच राह्ते करूनटाकाम॑. नाही तर॑ मझ॑ वरेच चूक नहो का ?अम्ही बरोर असल तर॑ अस्कीन बरोर अस्तील॑.
लिव्हलतांत कायीं चूक असल तर॑ क्षमा करा.
Ami aggi he boothalaantha/Bhulokaantha kevda divasa, mahine, varsha jeevantha asana manu nischayavini sangaala hoyina, nahoka? Themma ami asaacha pathori santhosha vini asumna, jaalthe poortha amcha aaju baaju asnaarayina santhoshaan asaala amchaana kaye hoila ki yathaa shakthi karumna. Manje kaye, chokkota ghoshte bolumna, kaye upakaara konaala karavan ki amchaana kevda hoyila ki thevda karumna. Upakaara karaala hoynaathrayi paravanayi, apakaara karnaatha asumna. Konaa bororayi raag karna nakko, baandna nakko, konaacha manna kashta hoyaaska bolna nakko. Hasun maskari karatha bolatha asumna, koni amaala maskari karle manje, ami chooke maningana nakko. Maye Baapa, aaja, aaji, dhalla-bayila, lenkra, baala, baavu-bahine, soyre, dhaayre askaani besha payingumna, askan borarayi milatha jhulatha asumna. Pooja, Punaskaara karatha asumna. Devula gopura javun evumna. Konaali siva devun bolna nakko –
Mala saye ahe, 1971ntha mee he gaavanla delheenthasun leavaantha alasthaana, maja Mami eka dhoodwalila ‘doodhacha borora asthini’ manu sivadhile. Thina kaye mantli, ‘dhood borara nahi manu kasaala varadthisa, aaje praan gelathra udhya doodhacha (sanchayana)’ manu. Kasaala bolanva, kasaala maningava? (Mami soukhyaana ahetha). Ami lokaan borora kasa vaghthon ki tasacha loka amcha borora vaghtheela. Aththa mee he aggi livthon, vachaacha lokaana avdatha ki nahiki manu mee yochana karthini, eka doga dhane besha ahe manthaatha (maja mevne doga dhani besha ahe manthaatha, thenaala veghla vaata nahi, tyancha bahineela malaa varada karun dhiletha), theen chaar dhane ‘yo kasaala kaaptho’ manu maninguya, paranthu theni sangthinatha, mee livaacha vachthineetha, thevdacha, tasa theni kayi mantlanthri mee choke maningna. Maja vora choke teenguna dusaranvora choke kasa manaala hoyila! Mee sthithi samjingava, allu livaacha raatha karuntakava. Nahitra maja voracha chooke, nahoka. Ami borora asalthra aski borora astheela.
Livlathaantha kayi chooke asalthra kshama kara.