Holiday in Bali
बाली विनोदयात्रा
Dakshini Marathi Khajana
दक्षिणी मराठी खजाना
Travel to Tranquebar
त्रांकुबार यात्रा
Ananda Rao Vasishta
voice clip
त्रांकुबार मोह कद्दी पसून मला आल॑, हे मला कळ्ना. पण कां ते आल॑, हे कळेल॑. नाव, हेच. साळेंत वाचताना पसून भूचित्र पाह्याला मला फार अवडत होत॑. कद्दी म्हणून कळना, इसवी 1753 वर्षी फ्रांसांत॑ प्रकाशन झालत॑ एक भूचित्रांत॑ बंगाळ उप-समुद्राच कांठशी त्रांकुबार दिसल॑. कसलत॑ नाव ! भारतांत॑ असलत॑ परदेशाच गोष्टाच नाव कां आल॑ ? भरून वर्षाच नंतर॑ कळ्ळ॑, तमिल भाषांत॑ "तरंगमपाडी" म्हणजे "लाटाच गाणे" म्हणून. किती सुंदर नाव ! डेन्मार्काच भाषांत॑ "त्रन्कबार" झाल॑, नंतर॑ "त्रांकुबार" झाल॑. मझ॑ कौतुकाला कारण झालत॑ फ्रेन्च भूचित्रांत॑ "त्राम्कमबार" म्हणून होत॑. पण, त्रांकुबार कद्दीन फ्रान्साच अधीनात आल नाही. इसवी 1620 वर्षी डेन-लोक॑ (म्हणजे डेन्मार्कच॑, हॉलंडाच डच नोहो) इकडे एक वाणिज्य-ठाणा बांधून नंतर॑, ते विस्तार करून किल्ला बांधले ; किल्लाच तोफ समुद्र पटीस करून.
I do not recollect when my fascination with Tranquebar started. But I know why. It was the name. As a school boy I was always fascinated with maps. One day I saw, I do not recollect when, a 1753 French map of the Cormandel Coast with "Trankembar" marked by the seashore on the Bay of Bengal. What a name! Why this foreign sounding name on Indian shores ? Much later I discovered that in Tamil Tharangampadi means "singing waves". What a beautiful and poetic name ! It became the Trankebar of the Danes and thence to Tranquebar. On the French map which triggered my fascination, it was marked as Trankembar. But the French never held Tranquebar. The Danes (ie, of Denmark, not the Dutch of Holland) built a trading post here during 1620 and later expanded it to a fort with guns facing the sea.
अत्ता या, एकवीसवां शतकाला. एक दिवस इंटेरनेट सर्फ करत होतों. पंचावन्न वर्षाच पुढे साळेच ल्हान पोरविणी असताना पाह्यलत॑ भूचित्र अकस्मात स्क्रीनांत॑ आल॑, हे लिन्कांत॑.
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/61/Coromandel_Coast_1753.jpg
एप्रिल 2011 वर्षी प्रारब्धाच डाव पुन्हा अनुभवलों. पांडिचेरी अणी अरोविल इकड॑ दोन दिवस विश्राम करून चेन्नैला वापस येत होतों. तज पुढे श्री भूवराहस्वामीच दर्शन श्रीमुष्णमांत॑ झाल होत॑. याच वाटे अकस्मात वाटल॑, वाटेंत असाच त्रांकुबाराला गेलतर॑ काय म्हणून. चोखोट निश्चय होत॑ ते !
Cut to the present. One day while surfing the Net, the French map which I had seen as a school kid 55 years back popped up in the screen. This was the link.
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/61/Coromandel_Coast_1753.jpg
Destiny played its role again in April 2011. We were returning back to Chennai after a couple of days of holidaying at Pondicherry and Auroville. A day earlier we had a darshan of Lord Bhoovarahaswamy in Shrimushnam. On a whim, we thought of visiting Tranquebar, which was on the way. And what a nice decision it turned out to be !
Archway of Dansborg Fort
New Jerusalem Church, (1718)
Sea view from Fort
Entrance to the Fort Museum
त्रांकुबार किल्लाच आंत बंडी वेघिवताना इतिहासाच चित्र-पटांत वेघास्क॑ होत॑. विनोदयात्रींच॑ सौकर्याला पह्जत॑ व्यवस्था अग्गीन डेन्मार्क सरकार बरोर करून ठिवलाहेत॑. समुद्राच समोर किल्लाच वरच॑ अडभिंतांत बसून लाटाच राग ऐकत वेळ गेलत॑ कळ्ळेच नाही.
A street view
Driving into the Tranquebar fort was like driving into freeze-framed history. The place has been restored and kept tourist-friendly by the Govt of Denmark. Sitting on the parapets of the fort, facing the sea we lost track of time, thanks to the melody of the singing waves.
त्रांकुबारालीन दक्षिणी मराठीलीन काय संबंध ? भरून आहे, महत्वाच पणीन. सांगतों. रघुनाथ नायक तंजावूर राज कराच वेळी, म्हणजे इसवी 1620 वर्षी डेन्मार्कांतून आलत॑ वाणिज्य-कंपनीला तरंगमपाडींत॑ त्यंच सौकर्या करतान एक ठिकाण करार करून देले. इसवी 1675 वर्षांत॑ तंजावूर मराठांच अधीनांत आलत॑ वेळ पसून वर्षावर्षी हे करार-पत्राच अनुसार मिळामत॑ रोक्कम मराठांस॑ मिळत गेल॑.
What has Tranquebar got to do with Dakshini Marathi ?. Plenty and pretty important too. It was King Raghunath Nayak of Tanjore who allowed the Danes in 1620 to set up their trading post in Tharangampadi under a treaty. After the Nayak dynasty was overthrown in 1675 the Danes continued to make the annual payments to the Marathas.
हेजपक्षा थोर विषय एक आहे. भविष्यांत॑ तंजावूर गादीव॑र बसणार राजकुमार सरफोजी यांस॑ राज-पदवीच आवश्यानुसार शिक्षण अणी हित-उपदेश मिळाला मुख्य कारण त्रांकुबारच॑ रेवरंड श्वार्ट्ज़ हेनीच होते. हेनी अणी मद्रासच॑ रेवरंड गेरिक सरफोजीला आधुनिक पाश्चात्य भाषा अणी शास्त्र-ज्ञानाच परिचय बाळपणातूनेच देले. पाश्चात्य ज्ञान अणी स्वदेश संस्कृतीच वारस हे दोनांचीन तुल्य मिश्रण करून सरफोजीराजे तंजावूरला एक श्रेष्ठ अणी मातृका राजभार देले. सरफोजीराजे मराठी, हिंदी, तमिल, तेलुगु, उर्दू, संस्कृत अणी इंग्लीष भाषाच निपुण होते अणी फ्रेन्च, जर्मन, डॅनिश, इटालियन, डच अणी लॅटिन हे भाषाच परिचय पणीन होत॑ त्यांस॑. सरफोजी राजे पुस्तक-प्रेमी पण होते. तंजावूर सरस्वती महाल ग्रंथालयांत॑ अनेक अप्रूप पुस्तकें हेनी मिळिवून ठिवले अणी त्यामळे आज ते ग्रंथालय लोक-प्रसिद्ध झालाहे.
त्रांकुबारालीन दक्षिणी मराठीलीन मध्ये असाच अगाध संबंधाला वेगळ॑ उदाहरण काहीनेच नोको म्हणूया.
There is a much more important connection. Rev Schwartz of Tranquebar was mainly responsible to mentoring Prince Serfoji for his role as the future King of Tanjore. Rev Gericke of Madras and he ensured that the young Serfoji was exposed at an early age to modern European languages and science. Serfoji was thus able to mix this western knowledge with traditional Indian heritage and provide an ideal rule to his subjects. He was a polyglot, being proficient in Marathi, Hindi, Tamil, Telugu, Urdu, Sanskrit and English besides being familiar with French, German, Danish, Italian, Dutch and Latin. He was also a bibliophile and spared no efforts in collecting rare books. His efforts to develop the Tanjore Saraswati Mahal Library was instrumental in that library becoming world famous.
No more examples are needed to show the deep links between Tranquebar and Dakshini Marathi.
Silent Gun and Singing Waves
Inside the Fort
