top of page
Musings IV
home-button.png

A series of 10 musings by Rajaram Ramachandran (the first in English and the rest in Roman DM) laced with his inimitable flavour. Transcription  into Dakshini Marathi and voice-clip by Ananda Rao Vasishta. 

# IV

आध्य पूर्व उक्त एवं गुण विशेषण विशिष्टायां शुभ तिथौ........

मे 1958.
जवळ जवळ एक महिना मद्रासांत होतों. खायाला पीयाला जास्ती बाह्येर कोठीन गेल॑ नाही. कां म्हणजे, दोन मामीहीं भरपेट खायाला पीयला देत होते. त्यंच वडील नणंदाच लोंक म्हणून नहो, त्यंच स्वभावच॑ तस॑. पाष्टे वेळ इळ्ळ॑, धिरडे, उप्पिट वगैरा. (असलतरीन, पल्लवपुरमाच शिळ॑ भात कत्राच॑/काचराच॑ मिर्शिंगा मिळिवून फोड्णी करून घालून तोळ्लाइंगाला/तोंडलावींगाला मांगोट्टा देतील की, ते रूचच॑ रूच॑). दुपारा जेवण॑, सायंकाळी कायतरीन हाळु-हर्कु (हर्कु-मुर्कु) खायाला, पुन्हाहीं रात्री अस्कीन मिळून जेवणे. रोडक॑-रामय्या नंखर॑ दांडगा रामय्या होऊनगेला.

 

अरुणोदी उठून कापालीश्वरर देऊळाच कुंठ फिरून लोके भजन करतील॑. मारगलि महिना भरून लोके भजन करतील॑. मी गेलतम्हाहीं कित्येक लोके मिळून भजन करत होते. श्री. पापनासम शिवन, त्यंच लेंक श्रीमती नीला, त्यंच घरचे श्री. राममूर्ति चुकनास्क॑ भजन करतील॑. मी त्यंच बरोर जाईन॑. मनाला नंखर॑ संतोष असेल॑. सायंकाळी वेळ शुक्रवार॑, शनीवार॑, अयितवार मझ॑ मामा त्यंच कळ्ळत्यांच घरांत भजन कराला जातील॑. तेनी बेष गाणे म्हणतील॑. कंजिरा म्हणाच ताळ वाद्यहीं वाजिवतील॑. मला त्यंच सैकळ देतील॑ (ते सैकळ मी अत्ताहीं उपयोग करतों. मझ॑ भाचान दोन वर्ष वडील॑). तेनी वडील मामाच सैकळ काढींगतील॑. सैकळांतच जाऊन येणे.

 


मामा एक दिवस जुने दिवाघर (light-house) पाह्याला बलाईंगून गेले. व॑र पतोरी जाऊन पाह्याच सौकर्य होत॑. व॑रसून फिरून पाह्यलतर॑ एक पटीस समुद्र, बाकी पटीस गांवाच दृश्य पाह्याला नीट होत॑. शेजारी एक सांधींत आर्य भवनला बलाईंगून जाऊन खायाला घेऊन दिले. मी हळ्ळु म्यूसियम, ज़ू अण्की एकदा पाह्मे म्हणून सांगीटलों. एकदा पाह्यलास्की, म्हणटळे. मी कामधेनूंत "एन तंगै" पाह्यलों म्हणून मनांत म्हणींगटलों. एक दिवस तेथेहीं बलाईंगून गेले. मूर-मार्कट बलाईंगून गेले. शेदारीच ज़ू होत॑. श्री पार्थसारथी देऊळाला बलाईंगून गेले. अस॑, देऊळ, गोपुर॑ जात होतों. 

 

 

बापाकड॑सून कागद आल॑. मी मद्रासला येतों, म्हणून लिव्हल॑होते. दहावी पास करूनाटाकलास म्हणूनहीं लिव्हल॑होते. मामाकडे सांगीटलों. "काय रे, B.A. पास करलास्क॑, सांगतोस" म्हणटले. असलतरीन, मामाकडे सांगून खीर करून घाल म्हणटले.

Adhya poorva uktha yevam guna viseshana visishtaayaam shubha thithou.....

May 1958.
Javvala Javvala aek mahina Madrasaantha hothon. Kaayaala piyaala jasthi kottin baayaara gelni. Kaan manje maja dhone mamiyin barpet khaayaala piyaala dhetha hothe, thyaancha vadeel nanandhaacha lonka manun naho, thyaancha swabhaavacha thasa. Paashtevela illa dhiruda uppita vagaiyarah. (Asalthiri Pallavapuramaacha shilaa baatha kathrach mirsinga milivu ponni karun galun thond laavingaala mangottah dhethilki thae rooche cha rooche). Duphaara jevana, shaankaali kaayithri aalu arku kaayala, punaayi rathri askin milun jevana. Rodka Ramaiyya nankara dhaandkaa Ramaiyya hoongela.

Arnodhi utun Kapaleeswarar dhevula, kunta pirun loka bhajan karthila. Margazhi mahina barun loka bhajan karthila. Mee gelthemmaayin kiththeka loka milun bhajan karatha hothe. Sri Papanasam Sivan, thyaancha lenke Smt. Neela, thyaancha garche Sri Ramamurthi chuknaaska bhajan karthila. Mee thyaancha barora jaayina, manaala nankara santhosha asala. Shaankaali vela shukra vaara, shani vaara, aiththa vaara maja mama thyaancha kallathaancha gharaantha bhajan karaala jaathila, theni besha gaana manthila, kanjira manaacha thaala vaadhyayin vaajivthila. Mala thyaancha cycle dhethila (thae cycle mee aththaayin upayog karthon, maja bachchaan dhone varsha vadila). Theni vadil mamaacha cycle kaadingthila. cycleaanthacha jaavun yeyina.

Mama aeka dhivasa juna dhivaa ghara (light house) paayaala balaangun gele. Vora pathori jaavun paayaacha soukarya hotha. Vorasun pirun paayalthara aeka patisa samudra, baaki patisa ghaanvaacha dhrishya paayaala neeta hotha. sedhaari aeka saandhintha Arya Bhavanaala balangun jaavun khaayaala gevun dhile. Mee allu Museum, zoo aniki aekdha paavan manun saangitlon. Aekdha paaylaaski mantle. Mee Kamadhenuntha "En Thangai" paayilon manun manaantha maningitlon. Aeka dhivasa theththayin balaangun gele. Moore Market balaangun gele. Sedharicha zoo hotha. Sri Parthasarathy dhevulaala balaangun gele. Asa dhevula gopura jaatha hothon. 

Bapaakadasun kagadha ala, mee Madrasaala yethon manun livlothe. Dhavvee pass karuntlaasa manunayin livlothe. Mamakada saangitlon. Kaayare, B.A. pass karlaaska saangthosa mantle, asalthiri mamikada saangun kheere karun ghaale mantle.
 

bottom of page