Holiday in Bali
बाली विनोदयात्रा
Dakshini Marathi Khajana
दक्षिणी मराठी खजाना
बोलतों ऐका 3
More of RR's reminisces in a series of ten writings in Roman DM, re-written in DM script by Ananda Rao Vasishta
उंदीराच खाणी झाल॑. सध्या उंदीर दृष्टी व॑र पडत॑ नाही. खडी भरून आहे. घरांत येत नाही. तेम्हा तेम्हा एक दोन मांदराकडे सांपडींगत॑. पाह्याला श्रम अस्त॑. अत्ता बेटकोळीच तंटा. घरांत नाही, घराच भोंताले. केम्हा पांयां खाले येऊनजाईलकी म्हणून चिंता अस्त॑.
बेटकोळी सध्या दोन प्रकार आहे. एक थोर बेटकोळी, पाह्याला कंटाळा असल॑. काय करणे ? प्रकृतीच सृष्टी तस॑. अत्ता मी नाहीका ? अण्की एक, ल्हान ल्हान. तमिलांत "तेरै" म्हणतील॑. ह्यजव॑र अम्च॑ हातकी पांयकी लागल॑ म्हण्जे, त्यज मागल॑ पटीसांत्सून एक द्रव (द्रव्य-पाणी), अम्च॑ आंगाव॑र बडिवेल॑. ते पाणी अम्च॑व॑र पडताने. पडलतर॑ कंड होईल॑. ते पाणी पडलते ठिकाणी पुटकळी (पुटकुळी) येऊन उदंड श्रम देईल॑. ह्येज विना पौसाळा (पाऊसाळा) दिवस उदंड ल्हान ल्हान बेटकोळी येईल॑. भरून येईल॑. घरा आंतीन येऊनजाईल॑. काहीं कराला होईना. दृष्टीव॑र पडलतर॑ बाह्येर लोटाम॑. खले घर, घरा भोंताले झाड-झुडूप होत॑ म्हणजे हे तंटा असलेच॑. परंतु पाऊसाळा दिवस विना हे बेटकोळी अग्गीन शब्दच करना.
नंखर मझ॑ शाळेच दिवस परतून पाव्हूम्हणका ? नांगरा दिवस अग्गीन बैल मिळ्ना, बंडी मिळ्ना. चार मैल चालून जांव॑. अडव॑ वाट (अडवाट) धानाच (धान्याच) जमीना मध्ये चालून जाईन॑. तडकून पडून निसरून पडून जाईन॑. वाटांत बेटकोळी काय, लांब-किडूहीं भरून दृष्टीव॑र पडेल॑. अण्की काय-कायकी जंतू अग्गीं पाह्यीन॑. बेटकोळी "टर-टरा" म्हणून शब्द करत असेल॑, लांब-किडूकडे सांपडींगूंटाकल॑. पाह्याला मनाला उदंड श्रम असेल॑. तेद्दी जेवलाच अवडना.
......Save DM
Write DM......
Undheeraacha kaani jaala. Sadhya undheera drishtivora padthini. Kadi barun ahe, gharaantha yethini. Themma themma aeka dhone maandharaakada sampdingtaaktha, paayaala srama astha.Aththa betkolicha thantaa. Gharaantha nahi, gharaa bonthaale, kemmaa paayaa kalle evunjaayila ki manun chintha astha.
Betkoli sadhya dhone prakaara ahe. Aeka, thor Betkoli, paayaala kantaala asala, kaaye karna, prakruthicha srushti thasa, aththa mee nahika? Aniki aeka laahna laahna, tamizhaantha thaerai manthila. Hyaajavora amcha aathaki paayeki laagla manje thyaaja maagla pateesaanthasun aeka dhrava - paani, amcha angaavora badivala, thae paani amchavora padthaane, padlathara kande hoila, thae pani padlatha tikaana putkali putkali yevun udhanda srama dheela. Hyaajavina, pousaala dhivasa udhanda laahna laahna betkoli yeyila, barun yeyila, gharaa aanthayin yevun jaayila, kaayin karaala hoina, dhrishtivora padlathara baayaara lotaavan. Kalla ghara, gharaa bonthaale jaadi judpa hotha manje yeh thantaa asalacha. Paranthu pousaala dhivasavina yeh betkoli aggi sabdhacha karna.
Nankara maja shaalcha dhivasa parthun paavumnaka? Naangra dhivasa aggi baila milna, bandi milna, chaar maila chaalun jaanvan. Adava vaata dhaanaacha jameena madhdhe chaalun jaayina, thadukun padun, nisurun padun jaayina. Vaataantha betkoli kaaye, laamba kiduyin barun dhrishtivora padala, aniki kaaye kaayki janthu aggi paayina. Betkoli tarra tatarra manun sabdha karatha asala, laamba kidukada sampdingutakala. Paayaala manaala udhanda srama asala. Thedhdhi jevaalacha avadna.